Συνέντευξη με το Βασίλη Χατζηδημητράκη

Συνέντευξη στον Βασίλη Χατζηδημητράκη

Επιμέλεια συνέντευξης: Βασίλης Χάγιος

 Συναντήσαμε τον Βασίλη Χατζηδημητράκη στο θέατρο «Αγγέλων Βήμα» όπου παίζεται κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21.00 η πολιτική σάτιρα του Μαλαισιανού συγγραφέα Kee Thuan Chye «Κάθαρση τώρα!» σε μετάφραση – σκηνοθεσία Μαργαρίτας Δαλαμάγκα – Καλογήρου.

Στο έργο υποδύεστε τον πρωθυπουργό. Τι συμβολίζει αυτός ο ρόλος;

 Ο πρωθυπουργός στο συγκεκριμένο έργο συμβολίζει το αδίστακτο πρόσωπο μιας εξουσίας που, όταν πέφτει σε λάθος χέρια, γίνεται απειλητική και επικίνδυνη. Είναι ο  ανώτατος άρχοντας μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, αλλά συμπεριφέρεται σαν εκπρόσωπος ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος, σαν ένας ακόμα δικτάτορας. Είναι μισαλλόδοξος, αδίστακτος, χειριστικός και άπληστος. Η επικράτηση του ίδιου και των συμφερόντων του είναι ο μόνος του σκοπός και ισοπεδώνει όποιο εμπόδιο βρεθεί στο δρόμο του. Το έργο βασίζεται στις κυβερνητικές πρακτικές της Μαλαισίας το 1987 οι οποίε προκάλεσαν μια άνευ προηγουμένου φυλετική εξέγερση, αλλά η πολιτεία αρνήθηκε επισήμως την εμπλοκή της. Η   επιχείρηση «lalang», όπως ονομάστηκε είχε ως αποτέλεσμα ένα άνευ περιορισμών αστυνομικό ξέσπασμα βίας και πολυάριθμες συλλήψεις μη Μαλαισιανών.

Στο «Κάθαρση Τώρα!” η Μαλαισία αντικαθίσταται σατιρικά από μια φανταστική χώρα, τη λεγόμενη Ισοχώρα, μια επίσης πολυφυλετική κοινωνία, που διοικείται από τον πρωθυπουργό που υποδύομαι, ο οποίος προσπαθεί να καθαρίσει τη χώρα από όσους δεν ανήκουν στη φυλή των Ίσων.

Το έργο συστήνεται ως πολιτική σάτιρα. Ποια στοιχεία του έργου μας θυμίζουν την Ελλάδα του σήμερα;

 

Μια πολιτική σάτιρα, όσο κι αν εμπνέεται από γεγονότα μιας συγκεκριμένης χώρας, πάντα θα εκφράζει το γενικότερο κλίμα οποιασδήποτε άλλης χώρας. Στην εποχή μας όλες οι χώρες πλέον είναι πολυφυλετικές και το κύμα του εθνικισμού και των ρατσιστικών εντάσεων είναι πιο έκδηλο από ποτέ. Η εισροή των προσφύγων στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει ένα άνευ λόγου ρατσιστικό ξέσπασμα, ενώ βλέπουμε τις κυβερνήσεις να μένουν άπραγες και να αφήνουν απροστάτευτους τόσους και τόσους μετανάστες. Αυτά τα ζητήματα θίγει και στηλιτεύει ο συγγραφέας με έναν πολύ καυστικό και εύστοχο τρόπο.

 

Βλέπουμε σκηνές με τον πρωθυπουργό να ζορίζεται μέσα στη τουαλέτα. Σχολιάστε το μας αυτό.

Ο πρωθυπουργός σε όλο το έργο παίρνει αποφάσεις για τη χώρα προσπαθώντας να αφοδεύσει. Δυσκοίλιοι άνθρωποι, δυσκοίλιες αποφάσεις. Αυτό το φοβερό συγγραφικό εύρημα δίνει πολλά επίπεδα ανάγνωσης. Από τη μια πλευρά δείχνει την αδιαφορία της εξουσίας για τα πραγματικά προβλήματα και τις ανάγκες του λαού της, τον αυτισμό της και την αυταρέσκειά της κι από την άλλη δείχνει το πραγματικό πρόσωπο ενός ανθρώπου, όταν βρεθεί σε ηγετική θέση.

Στις πρόβες πως δουλέψατε;

Προσπαθήσαμε να συλλάβουμε το σκεπτικό του συγγραφέα και τον παλμό του κειμένου. Ήταν μια συλλογική προσπάθεια, αρκετά δημοκρατική, αλλά πάντα υπό την επίβλεψη και το άγρυπνο μάτι της σκηνοθέτιδας Μαργαρίτας Δαλαμάγκα Καλογήρου. Από ένα σημείο και μετά οι ιδέες έρχονταν βροχή, αυτοσχεδιάσαμε, απορρίψαμε και καταλήξαμε, με την αρωγή επίσης της εξαιρετικής κινησιολόγου Νατάσσας Μπρουζιώτη, στον διαχωρισμό των δύο επιπέδων του έργου με διαφορετικές φόρμες, του μεν απλού λαού με ρεαλιστική απόδοση της μεν εξουσίας με τη φόρμα της μαριονέττας.

Πράγματι, στη σκηνοθεσία βλέπουμε τις κινήσεις που παραπέμπουν στις μαριονέτες. Τι θέλει να δείξει η σκηνοθετική αυτή επιλογή;

Εμπνευστήκαμε πολύ από την αρχική μορφή του έργου, η οποία έχει αποδοθεί με το Μαλαισιανό θέατρο σκιών. Ο Τσιε απεικονίζει με ένα πολύ γκροτέσκο τρόπο την εξουσία γράφοντας ήρωες-καρικατούρες. Ο συμβολισμός ήταν πολύ καθαρός για εμάς και σαν εικόνα μας ήρθε απευθείας η τεχνική της μαριονέττας. Είναι ένα σχόλιο πάνω στο ποιος τελικά χειρίζεται ποιον σε αυτή την κοινωνία.

Υπερισχύει πιο πολύ το κωμικό ή το δραματικό στοιχείο στη παράσταση;

Η σάτιρα πάντα ισορροπεί στην κόψη. Πρόκειται για μια σκοτεινή κωμωδία ή για ένα σαρκαστικό δράμα; Αυτό έγκειται στην ερμηνεία του θεατή. Οι εναλλαγές των συναισθημάτων είναι συχνές και πολλές φορές απρόσμενες. Αυτή είναι η γοητεία του συγκεκριμένου έργου.

Από τις δουλειές που έχετε κάνει, ποιες ξεχωρίζετε;

Όλες οι δουλειές που έχω κάνει είναι ξεχωριστές, η καθεμιά για το δικό της λόγο. Πιστεύω πως από κάθε δουλειά πάντα κάτι παίρνουμε. Μαθαίνουμε, γνωρίζουμε ανθρώπους, εξελισσόμαστε, ωριμάζουμε. Αντιμετωπίζω κάθε συνεργασία σαν να είναι η πρώτη και η τελευταία.

Με ποια κριτήρια επιλέγετε μια συνεργασία;

Εξαρτάται κάθε φορά. Με ενδιαφέρει πολύ το κείμενο, θέλω να έχει κάτι να πει, να αφυπνίσει το θεατή, να τον προβληματίσει. Με ενδιαφέρουν πολύ επίσης οι συνεργάτες, η κοινή αισθητική, το κοινό όραμα, η αρμονική συνεργασία κι επικοινωνία.

Έχετε ασχοληθεί και με τη μουσική;

Έχω κάνει μαθήματα φωνητικής και πρόσφατα αποφάσισα να καταπιαστώ με την αφρικανική μουσική και συγκεκριμένα με το τζέμπε. Γενικά τραγουδάω όπου σταθώ κι όπου βρεθώ!

Τα προσεχή σας σχέδια;

Τα σχέδια είναι τόσο ρευστά, γι’ αυτό και τα αποκαλούμε σχέδια! Άμεσος στόχος μου, μετά το πέρας των παραστάσεων είναι οι διακοπές! Από εκεί και πέρα, ποιος ξέρει;